UZAK ALLAH!

            İnsanlık tarihindeki dini veya toplumsal tüm sapmaların temel nedenlerinden birisinin “Allah” tasavvurundaki yanlışlık olduğu söylenebilir ki bu da “Uzak Allah” düşüncesidir. Bu yanlış algının beşeri hayatımızdaki en olumsuz sonucu, küçük büyük işlediği her eylemin Yüce Yaratıcı tarafından görüldüğünü ve kayda geçirildiğini unutarak “Allah yokmuş gibi” yaşayan insanoğlunun, otokontrol mekanizmasını devre dışı bırakarak icra ettikleri vahşetle gezegenimizi yaşanmaz hale getirip adeta cehenneme çevirmeleridir.

Bu girişin kalanını oku »

            ÖLÜLER İMPARATORLUĞU ve ANİMİZM

“Animizm”i kısaca “Ruhları ilahlaştırma” olarak tanımlamak mümkündür. Peygamberlerin, şehitlerin, ölü veya diri evliyanın, salih kulların ruhlarının her yerde hazır ve nâzır olduğu, insanlara himmet edip, yardımlarına koştukları ve onların ruhaniyetlerinden yardım istemek yaygın inanışlarımızdandır. Kadim ve iptidaî bir din olan Animizm’e göre her yerde, her bir şeyin ruhu vardır ve ruhlar bedensiz-vücutsuz olarak hayatiyetlerini devam ettirirler. Eski Türklerin inanışlarından Şamanizm’de de Animizmin karakteristik özelliklerini görmek mümkündür. Türklerdeki “velî” kültünün temelinin Şamanist dönemde atıldığı söylenebilir. Eski Türk şamanları incelendiğinde bunların “Türk velî” imajına tıpa tıp benzediği fark edilir. Gelecekten haber veren, hava şartlarını değiştiren, felaketleri önleyen, hastaları iyileştiren, göğe çıkıp uçabilen, ateşte yanmayan Türk şamanları adeta Bektaşi ve kısmen diğer tarikat çevrelerinin menkıbelerinde yeniden hayat bulmuş gibidir. Mesela Abdulkadir Geylanî’nin ruhu aynı anda binlerce müridinin yardımına koşabilmektedir!

Bu girişin kalanını oku »

KÜÇÜK TANRILAR!

Allah Kelamının tüm insanlığa son ve evrensel sürümü olan Kuran-ı Kerim’i baştan sona incelediğinizde karşınıza çıkacak temel konu “Tevhid” inancı olacaktır. “Tevhid” kavramı etimolojik olarak Allah’ın varlığından ziyade “birliğini, tekliğini” ifade eder. Buna göre Tevhid, yeryüzünde Allah’tan başka ibadet edilecek, yardım dilenecek ve boyun eğilecek hiç bir otoritenin bulunamadığına iman etmektir. Bu girişin kalanını oku »

İBN. ARABÎ-DİNLERİN BİRLİĞİ ve İNSAN-I KÂMİL

İbn Arabî’nin öğretisinin önemli özelliklerinden birisi de “Dinlerin Birliği” inancı ile ilgilidir. Ona göre farklı dinlerin oluşu sadece isimlerin ve şekillerin farklılığındandır. O’na göre Tanrı ve Kâinat bir olduğuna göre Firavun bile Allah’a ibadet etmiştir. Bu nedenle Firavun kâmil bir mümindir (!). Zira taptığı şey de varlığın yani Bir’in bir parçası olduğuna göre puta tapan bir kişi bile aslında Allah’a ibadet etmektedir (hâşâ). O bu düşünlerini manzum ifadelerle de dile getirir: “Her biçimi kuşatır kalbim: Ceylanlar için otlak ve Hıristiyan rahipler için bir manastırdır o, Ve putlara tapınak, hacıların kâbesi, Tevrat’ın levhaları ve Kur’an’ın sayfalarıdr aynı zamanda, Ben aşk dinine uyarım hangi yolu tutarsa Aşk’ın develeri, işte budur benim dinim ve inancım”. (Üç Müslüman Bilge,S. Hüseyin Nasr, s. 131)

Bu girişin kalanını oku »

TASAVVUF’TA “VAHDET-İ VÜCUTÇULUK”

Filozof olarak tasavvufu bir felsefî sistem haline getirme yolunda ilk ciddi teşebbüsün Suhreverdî’ye (ö.632/1236) ait olduğu söylenebilir. Suhreverdî, Plotinus’un südûr teorisinden hareketle varlık kademeleri hakkında yeni bir görüş getirmiştir. Bu görüşün esası Vahdet-i vücutçuluk (panteizm) olup ontolojik ve bilgi nazariyesi bakımından önemli neticeler doğurmaktadır. Ona göre varlık birdir, onun birbirinden farklı görüntüleri (canlı, cansız, insan, hayvan vs.) sadece mükemmellik bakımından farklıdır. Buna göre ontolojik olarak Tanrı ile insan arasındaki fark da ortadan kalkmış oluyor. İnsan kusurlu bir Tanrı, Tanrı ise mükemmel bir insandır.

Bu girişin kalanını oku »

BAZI MUTASAVVIFLARIN AKIL ALMAZ SÖZLERİ

İnanması zor ama Şems-i Tebrizi, Allah’ın bazen kendisine karısı Kimya Hatun şeklinde göründüğünü iddia eder! Bir gün Mevlana; bir çadırda Şems’i Kimya Hatun ile oynaşırken gördü. Mevlana oynaşmaları için biraz dışarıda dolaşıp, sonra hocasının yanına geldiğinde Şems; “O Kimya Hatun değildi. Yüce Tanrı beni o kadar sever ki, sevdiğim kimse suretinde yanıma gelir. Az önce senin beni halvet halinde gördüğün kadın da Kimya Hatun değildi, Allah Kimya Hatun şeklinde bana gelmişti” şeklinde akıl almaz bir iddiada bulunur. (Eflâkî, Menakıb’ul-Arifin, C.2, s.72)

  Bu girişin kalanını oku »

İLAHİ AŞK ve PLOTİNUS

Plotinus (MS 204-270) İslâm tasavvufunda gözle görülür tesir bırakan önemli bir isimdir. Eflâtun’un fikirlerini geliştiren ve Yeni Eflâtunculuğun kurucusu sayılan Plotinus’a göre; Tanrı’nın kâinatı yaratması varlıkların O’ndan derece derece uzaklaşması şeklinde olmakla birlikte varlığın gayesi bu işi geriye doğru kat ederek kaynağa dönmektir. “Her şey Tanrı’dır, her şey Tanrı’ya gider”. Şu halde her şeyin başı ve sonu Tanrı’dır. Akıl daima “bir”liğe varmak için uğraşır ve bize o yolu gösterir. Ama biz o “bir”liğe akıl yoluyla varamayız. Biz bu hedefe “vecd” yoluyla varırız. Vecd halinde ruh bedeni terk ederek Tanrı ile birleşir. Vecdi doğuran birinci derecedeki kuvvet “aşk”tır ki o da “Yaratana olan aşk”tır. Bu girişin kalanını oku »

“İLAHİ AŞK” DÜŞÜNCESİNİN TEMELLERİ

Bir önceki bölümde İslam inancında “İlahi aşk” diye bir şeyin gerçekten var olup olmadığını gündeme getirmiştim.  Esasında böyle bir konunun tartışması bir yana, benim cevabını merak ettiğim asıl soru şudur: Allah’a âşık mı olunur yoksa O’na kul mu? Merakımı hoş görün ama bir insan Allah’a nasıl âşık olabilir ki? Aşk dediğimiz zaman taraflar arasında en azından bir mahiyet birliği olması gerekmez mi? Kaldı ki Allah Kuran’ın birçok ayetinde Kendisine kulluğumuz karşılığında bize cennetini vaat etmiyor mu? O halde bunun neresi kötü kulluk olabilir? Ya da “Köşklerden ve hurilerden oluşan cenneti isteyene ver, bana sen gereksin sen” diyen şairin, açıkçası cenneti ve nimetlerini bu derece elinin tersiyle itebilecek bir azâmete nasıl ulaştığı meseslisi bir tarafa, cennetsiz ve hurisiz bir ortamda Allah ile ne tür bir muhabbet hayal edilebilir merak ediyorum doğrusu!

Bu girişin kalanını oku »

“İLÂHİ AŞK” VAR MIDIR?

“İlahi aşkın” amaç telakki edildiği bir anlayışta böyle bir soruyu tuhaf karşılayacağınızın farkındayım. Aslında“Aşk” konusunda günümüz insanının kafası oldukça karışıktır. Tasavvuf edebiyatımız ve evliya menkıbelerimiz “İlâhi aşk” temalarıyla doludur. Ama beşerî aşk, sadece edebiyatımızın, romanlarımızın veya filmlerimizin değil hayatımızın konusudur. Aşkın cinsellik ve şehvet anlamına büründüğü günümüz gençliğinde ise kafa karışıklığı had safhadadır. Bu girişin kalanını oku »